En kritik buluşma

Bulgaristan’ın Varna kentinde bugün kritik Türkiye-AB zirvesi toplanıyor. AB Dönem Başkanı Bulgaristan’ın Başbakanı Borisov’un ev sahipliğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile AB Konseyi Başkanı Tusk ve AB Komisyonu Başkanı Juncker’i bir araya getirecek olan toplantı özellikle diyaloğun canlı tutulması ve taraflar arasında yeniden güven inşası açısından önemli görülüyor.

TÜRKİYE, toplantının ilişkiler açısından bir köprü işlevi görmesini ve yumuşak bir başlangıç yapılmasına olanak vermesini umuyor. AB ile Türkiye arasındaki sorunların çokluğu ve görüş ayrılıklarının fazlalığı ise toplantıya yönelik somut sonuç beklentilerinin düşük kalmasına neden oluyor.

KOLAY OLMAYACAK

Türkiye’nin ‘zirve’, AB kanadının ‘liderler toplantısı’ olarak nitelediği buluşmanın kolay olmayacağı hem Ankara hem Brüksel tarafından net şekilde dile getiriliyor. Bunun nedeni ise beklentilerin birbirinden oldukça farklı olması. Bununla birlikte her iki tarafta da, doğru frekansların tutturulması halinde, Varna buluşmasının yeni fırsatları beraberinde getirebileceğine yönelik umut var.

18 MART ODAKLI STRATEJİ

Türkiye, toplantıda mülteci krizi sırasında üzerinde anlaşılan 18 Mart mutabakatı etrafında bir strateji oluşturmuş durumda. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu belgedeki unsurların üzerinden tek tek geçerek AB’nin yapması gerekirken yapmadığı unsurları masaya taşıyacak. Vize muafiyetinde beklenen ilerlemenin yaşanmaması, Gümrük Birliği’ne yönelik güncellemenin başta Almanya olmak üzere bazı üye ülkelerin engeline takılması eleştirilecek unsurlar arasında yer alıyor. Müzakere sürecindeki tıkanıklık ve Türkiye’deki Suriyeliler için verilen 3 milyar Euro da Erdoğan’ın gündeminde. Ankara, ikinci 3 milyar Euro’luk dilim için daha hızlı bir işleyiş talep edecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, AB’nin ‘18 Mart mutabakatının işine gelen kısmını uygulayıp geri kalanında adım atmamasını’ net şekilde eleştirmesi bekleniyor. Türkiye, AB’den katılım sürecinin üyelik perspektifiyle devam ettiğinin net teyidini de talep edecek.

AB’NİN AJANDASI FARKLI

AB’nin 18 Mart bağlantılı konularda savunmada kalması öngörülüyor. Brüksel’in son dönemde Türkiye’de hukukun üstünlüğü, insan hakları ve demokrasi alanlarında yaşanan olumsuzlukları gündeme getirmesi bekleniyor. Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’nde Kıbrıs ve Yunan adaları bağlamında yaşanan gerginlikler de AB’nin gündeme taşıyacağı unsurlar arasında yer alıyor. AB’nin önceliğini ortak çıkar alanlarındaki işbirliği oluşturacak. Türkiye adım atmadıkça müzakere sürecinde adım atmama yaklaşımı Varna’da da savunulacak.

ÜYE ÜLKELERDEN ZİRVEYE FREN

GEÇEN hafta Brüksel’de çeşitli düzeylerde yapılan toplantılarda, üye ülkeler Tusk ve Juncker’e Varna’da temkinli bir yaklaşım izlemeleri talimatını verdi. Aralarında Fransa’nın da bulunduğu çok sayıda ülke Gümrük Birliği ya da vize konusunda ‘yersiz umut’ verilmemesi, müzakere süreci ve fasıllar konusunda da bağlayıcı angajmandan kaçınılmasını talep etti.

KİLİT ERDOĞAN

Brüksel’in şu ana kadar izlediği yaklaşımlarda fazla bir oynama yapması beklenmese de Erdoğan’ın toplantıda takınacağı tavır ve ilişkilerin geleceğine yönelik olarak vereceği mesajların belirleyici olacağına kesin gözüyle bakılıyor. Türkiye’den olumlu ve yapıcı mesajlar gelmesi halinde AB’nin de kendisini yeni parametrelere uydurması ve aldığı mesajlara uygun pozisyon belirlemesi öngörülüyor.