Zakir KAYA :Lale Motifi Bolluk ve Hoşgörü

LÂLE ÜSTÜNE

Ne mateme, ne de melâle benzer
Bir türkü tutturdum lâle üstüne.
Elif elif ism-i Celâl'e benzer
Bir türkü tutturdum lâle üstüne.

Açar mihrabda ilâhî lâleler
Sırr-ı Hüdâ'dır billâhî lâleler.
Zikreder her dem Allah'ı lâleler
Bir türkü tutturdum lâle üstüne.

Etmiş İstanbul'u ihyâ Ahmed Hân
Âb-ı hayat akar her şadırvandan.
Çırağan vakti çoşup Emirgân'dan
Bir türkü tutturdum lâle üstüne.

Lâle lâle mâbed süsleyen çini
Andırır demlenen ak güvercini.
Bir sebile döker gibi içini
Bir türkü tutturdum lâle üstüne.

Gülümser devr-i Sâdabad'dan Nedim
El yârine gül der, ben lâle dedim.
Yâr üstüne mi nedir, bilemedim;
Bir türkü tutturdum lâle üstüne.

ABDULLAH SATOĞLU
2006 yılından bu yana, her Nisan İstanbul, Uluslararası Lale Festivaline ev sahipliği yapıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi şehrin halka açık alanlarında milyonlarca laleyi, çok sayıda konser ve sanat sergileri düzenliyerek,  "En İyi Lale" için bir fotoğraf yarışması düzenlemekte.

Bazıları Hollanda'nın lale ülkesi olduğunu düşünebilir. Lale'nin İstanbul veya Türkiye ile ne ilgisi var diye düşünebilir. Bu sebeple bir parça geçmişi gözden geçirelim.

Lale'nin Tarihi

Lale ; Avrupa, Afrika ve Asya'da bulunabilir, ancak yerli ülkesi bilinmemektedir. Bazı kaynaklar, lalenin ilk olarak Orta Asya'dan geldiğini söylüyor. Türkler ise laleyle ilk olarak 11. yüzyılda Selçuklu Devletinin Anadolu'ya getirmesi ile tanımıştır. Bu güzel çiçeğin ticari olarak yetiştirilmesi ise Osmanlı İmparatorluğu zamanında başlamıştır. Lale, 16. yüzyılda Avrupa'ya tanıtıldı ve çok popüler oldu. Hollanda'da çıkan "Tulip Mania" adı verilen lale aslında 1630'lu yıllarında popüler oldu.  Lalenin Hollanda ile olan ilişkisi de o yıllardan kalmadır. Bu dönemde ayrıca  nadir lale soğanları yüksek ücretlere, bazen kıyafetler ve hatta yiyeceklerle değişildi. Bir dönem kriz döneminde para yerine bile kullanıldığına dair söylentilerde bulunmaktadır.

Bir asır sonra, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1718-1730 yılları arasında Lale Devri olarak bildiğiz bir dönemi vardır. Osmanlı Rönesansını tetikleyen huzurlu ve zengin bir dönemdir. Lale, o dönemde birçok Osmanlı resim, kaligrafi, şarkı ve şiirin ilham kaynağı ve konusu olmuştur.Bu süreçte lale, İstanbul'un geleneksel sembollerinden biri haline geldi. Ayrıca  lalenin ingilizcesi olan "Tulip"  Turban(sarık anlamı da vardır) a benzediğinden dolayı bu adı almıştır.

Bugün lale, Türk müzisyen ve sanatçılara hala ilham kaynağı oluyor ve Türkler tarafından güzelliği için takdir ediliyor. Ayrıca Lale motifi, Türkiye ile ilgili çeşitli yerlerde de görülebilir. Türkiye'nin en büyük hava yolu şirketinin uçakları üzerinde de lale motifi vardır.